![]() |
İhracat e-Fatura |
01.07.2017 tarihinden sonra ihracatta da e-fatura kullanma zorunluluğu geldi. Peki ihracatta e-fatura nedir? Kimler yapmalı? Nasıl yapalır? Tüm detaylar ve merak ettikleriniz bu yazımızda.
1- Türkiye sınırlarına girişi olmayan Transit Ticaret
kapsamındaki satışlar ihracat e-faturası olarak düzenlenmeli midir?
Hayır. Sadece Gümrük Çıkış Beyannamesi ile yurtdışına çıkan
malın faturası ihracat e- faturası şeklinde düzenlenmeli GÇB ekinde çıkmayan
fatura eskisi gibi kağıt veya gönderici e-arşiv mükellefi ise e-arşiv fatura
olarak düzenlenmelidir.
2-İhracat ve tax free faturası düzenleyen e-fatura
mükellefleri portal yöntemini kullanabilir mi?
Portal yöntemini kullanan ve ihracat veya yolcu beraberi
eşya faturası düzenleyen mükellefler uyumlu bir yazılım programı kullanarak
yükleme modülü ile ihracat faturası veya yolcu beraberi eşya faturası
düzenleyebileceği gibi manuel olarak da GİB portalı üzerinden bu faturaların
düzenlenmesi mümkün hale getirilmiştir. Ayrıca GİB Portalı üzerinde test
ortamında ihracat veya yolcu beraberi eşya faturası düzenlenebilir durumdadır.
Bununla birlikte GİB portalı yeterli düzeyde mobilite
sağlamadığından ihracat ve yolcu beraberi eşya faturası kapsamında düzenlenecek
e-Faturalarda bu yöntem tavsiye edilmemektedir.
3-Serbest Bölgelerdeki şirketlere düzenlenen e-faturalar,
alıcı da e-faturaya kayıtlı bir kullanıcı ise ihracat e-faturası olarak mı
düzenlenmelidir?
Serbest bölgedeki alıcıya düzenlenen fatura GÇB ekinde
düzenlenen bir fatura ise ihracat e-faturası olarak düzenlenmeli, serbest bölge
işlem formu vb. başka bir belge ekine alındığı durumlarda alıcı da e-fatura
mükellefi ise eskisi gibi e-fatura olarak düzenlenecektir. Alıcı e-faturaya
kayıtlı değilse ve gönderici e-arşiv mükellefi ise e-arşiv fatura düzenleyecek
, değilse kağıt fatura düzenlenecektir.
4- Konsinye ihracat da ihracat e-faturası kapsamında mıdır?
Konsinye ihracat türü işleyişi açısından farklı özellikler
göstermektedir. Bu nedenle konsinye ihracat yapan e-fatura kullanıcılar e-arşiv
kullanıcısı ise e-arşiv fatura olarak değilse kağıt fatura olarak belge
düzenlemeye devam edecektir.
5- Yurtdışına düzenlenen hizmet faturaları da ihracat
e-faturası şeklinde mi düzenlenmelidir?
e-Fatura kayıtlı kullanıcılarının düzenleyeceği ihracat
faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi zorunluluğu sadece mal ihracında söz
konusudur. Hizmet ihracı bu kapsamda olmayıp eskisi gibi gönderici e-arşiv
kullanıcısı ise e-arşiv fatura değilse kağıt fatura olarak düzenlemeye devam
edecektir.
6- Yurtdışına çıkışlarda düzenlenen proforma faturalar ihracat
e-faturası kapsamında mıdır?
Proforma fatura 213 sayılı vergi usul kanununda kabul edilen
gerçek bir fatura olmadığından ve bir teklif olarak kabul edildiğinden kağıt ortamda
düzenlenmeye devam edecektir.
7- Tax-free faturalarının e-fatura olarak düzenlemesinde fatura
iptali nasıl olacaktır?
Tüm e-fatura uygulamalarında olduğu gibi Tax-free
e-faturasında da iptal mekanizması yoktur. Satış iadeleri ya da iptali
gerektiren durumlarda gider pusulası ile ürün geri alınacak, böylece muhasebe
kayıtlarına hem hasılat hem de gider kaydı yapılacaktır. Bununla birlikte işlem
karşılığında düzenlenen e-Fatura hali hazırda GTB sistemlerine gönderilmiş
olduğu için haksız iadelerin önüne geçmek için yapılması gereken işlemler “
e-Fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu (Versiyon 1.5) ” nun 4.1.1
bölümünde ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
8-Bedelsiz ihracatlar da e-fatura kapsamında mıdır?
Bedelsiz ihracatta da mal çıkışında GÇB düzenlenip
düzenlenmediğine göre ihracat e-faturası düzenlenecek olup GÇB ekinde
düzenlenmediği müddetçe gönderici e-arşiv kullanıcısı ise e-arşiv fatura
değilse kağıt fatura olarak düzenlemeye devam edecektir. Bununla birlikte
bedelsiz gönderilen mallar bir GÇB ile çıkacaksa faturası mutlaka e-Fatura
olmak zorundadır. Bilindiği üzere, e-Fatura kapsamında bedelsiz faturalar
düzenlenebilmektedir.
9- Elektronik Ticaret Gümrük Beyanı (ETGB)- mikro ihracat da
e-fatura kapsamında mıdır?
Mikro ihracata ilişkin kesilecek faturalar gönderici e-arşiv
kullanıcısı ise e-arşiv fatura , değilse kağıt ortamında kesilmeye devam
edilecektir. Gerek GTB’nin gerek Başkanlığın bu konuda bir düzenlemesi
bulunmamakta olup, aksi belirtilmediği sürece matbu (kağıt/e-Arşiv) fatura
düzenlenmeye devam edilecektir.
10- Yurt dışına gönderilen mala ilişkin yansıtma ve fiyat farkı
faturaları da ihracat e-faturası olarak mı kesilmelidir?
Bu faturalar da GÇB ekinde yollanıyorsa ve mal ihracı
kapsamında değerlendiriliyorsa ihracat e-faturası olarak kesilmelidir. Ancak
hizmet ihracı kapsamında değerlendiriliyorsa ihracat e-faturası olarak
düzenlenmeyecek gönderici e-arşiv kullanıcısı ise e-arşiv fatura değilse kağıt
fatura olarak düzenlenecektir.
11- İhracat veya tax-free faturası düzenliyor olmak e-fatura
kayıtlı kullanıcısı olma yükümlülüğü getirir mi?
İhracat veya tax- free faturalarının e-fatura olarak
düzenlenip gönderilmesi yalnızca e-fatura kayıtlı kullanıcısı olanlar için
1/7/2017 tarihinden itibaren zorunludur. E-fatura uygulamasına girme zorunluluk
şartlarını taşımayan ihracat veya tax free faturası düzenleyen mükellefler bu
tarihten sonra da matbu (kağıt/e-Arşiv) fatura düzenlenmeye devam edecektir.
12- GTB üzerinden giden e-Faturalar Alıcı firma olan Serbest bölgedeki
şirketin e-Fatura posta kutusuna düşecek mi ? Serbest bölgedeki e-fatura
kayıtlı kullanıcısı olan alıcı firmaya faturanın teslimi nasıl olacaktır ?
GÇB ekinde çıkan bir e-fatura olduğu için fatura
gönderilirken GTB'nin vkn'si seçilerek gönderilmelidir. Böylece elektronik
olarak düzenlenen fatura GTB'nin posta kutusuna düşecektir.
e-Fatura uygulaması kapsamında işlemin sıhhati için
e-Faturalar yalnızca bir posta kutusuna gönderilmektedir.
Serbest bölgedeki alıcı e-fatura kullanıcısı ise faturanın XML
hali elektronik bir kanaldan (mail vb.) alıcıya ulaştırılmalıdır.
13- Yabancılara Özel fatura düzenlenmesi de ihracat kapsamındaki
e-fatura olarak mı düzenlenmelidir?
Özel fatura düzenlenmesi durumu sadece bavul ticareti
uygulamasında vardır. Özel fatura diye adlandırılan uygulama fatura ve GÇB’nin
tek belgede birleştirilmiş halidir. Belgenin hukuki yapısında bir değişikliğe
gidilmediği sürece uygulama eskiden olduğu gibi işlemeye devam edecektir.
14- Buyer Customer Party alanındaki firma ID'sini firmalar/mükellefler
nereden elde edecekler? Bu ID hiç yoksa nasıl hareket edilecek?
Kastedilen
BuyerCustomerParty/Party/PartyLegalEntity/CompanyID ise kılavuzda şu şekilde
belirtilmiştir; "Party/PartyLegalEntity/CompanyID: Malı satın alan kurumun
ilgili ülkedeki vergi kayıt kodu" Bu alan zorunlu olarak belirlenmemiştir.
Bilinmiyor ise bu alan boş geçilebilir. Yurtdışındaki firmanın firma ıd’si,
gönderilecek ülkenin mevzuatına göre bizdeki VKN’ye karşılık gelen numaradır.
15- GTB'den gelen 23 haneli referans numarası için bir web
servis sunulabilir mi? Ya da GİB üzerinden sistem uygulama yanıtı olarak
kullanıcılara iletilebilir mi?
Referans numaraları sistem yanıtı içerisinde gelecek aynı
zamanda ihracat yapan mükellefler GTB Portalına kendi kullanıcı adı ve
şifrelerini girerek de bu sorgulamayı yapabilecektir
16- İhracat faturalarını kesip, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın
portalına gönderdiğimizde intaç tarihini nasıl öğrenebileceğiz? İhracat
faturalarında intaç tarihi ve Gümrük Beyanname numarası bilgisi olacak mı?
Gümrük İdaresi fiili ihracatı tamamlanan eşyanın kabul
uygulama yanıtı ile ilgilisine dönerken fiili ihraç tarihi bilgisi de bu
yanıtın içinde bulunacaktır. Konuyla ilgili güncelleme efatura.gov.tr
adresindeki 26.12.2016 tarihli duyuru ile mükelleflere bildirilmiştir.
17- İhracatta e-Fatura kesmeye başlayan firma 01.07.2017
tarihine kadar kağıt fatura da kesebilir mi?
Evet, 01.07.2017 tarihine kadar kağıt fatura kesilebilir.
18- İhracatçı firma Çelik Boru ihracatı yapıyor. Borular açık
yük olarak direk gemiye yükleniyor. İşin işleyişi gereği önceden teorik kilo
üzerinden beyanname açmamız gerekiyor. Mesela 150 ton 70.000 mt boru, gemiye
yükleme aşamasında bir takım etkenlerde dolayı (gemiye sığmaması, hasar
görmesi, özgül ağırlık farkı vs.) 148 ton 69.000 mt olarak beyan edilmeden
eksik yüklenmek zorunda kalıyor. Bu aşamada beyannamede gerçekleşen tonaj ve
metre üzerinden redrese dediğimiz düzeltme yapılması gerekiyor. Eski sistemde
aynı fatura üzerinde de düzeltme yapılıyor idi. Yeni sistemde bu işleyiş nasıl
olacak?
Dökme akaryakıt veya bu tip durumlarda yapılan redrese
işlemleri için yeni bir e-Fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Mükellef
beyannamenin açılışında kullandığı e-Faturayı red durumuna çekmek zorundadır.
Mükellefler Red işlemini tescil aşamasına kadar istediği zaman yapabilir. Bu
işlemler için kesilmesi gereken redrese cezası ile ilgili olarak GTB ile
görüşmeler devam etmektedir
19- 23 Haneli ID numarasının faturamızın görüntüsünde yer alma
zorunluluğu var mı?
Söz konusu referans numarası e-Faturanın GTB sistemlerine
iletilmesine müteakip GTB tarafından oluşturulduğu için e-Fatura üzerinde
gösterimi mümkün değildir. Söz konusu numara GÇB’nin hazırlanması aşamasında
0886 belge kodu ile GÇB’ye aktarılacaktır.
20- Uçak yüklemelerinde sistemden gelen ağırlık yerine ambar
ağırlığı yazmak zorundayız. Bu durumda ihracat faturamızın da mutlaka beyanname
kilosundan düzenlenecek doğru mu?
Evet. GÇB bilgileri ile ilgili ihracat faturası bilgileri
birbirini doğrulamalıdır. Aksi takdirde sistem hata verecek olup GÇB’nin
tesciline izin vermeyecektir.
21- Teslim şekli EXW olan bir faturada gümrük masrafı için küçük
bir tutar ekleniyor. E-Faturada da bu bir sıkıntı yaratır mı?
Hayır. Bu tür masraflar istenirse satır bazında kalem maliyetlerine
eklenebileceği gibi fatura alt toplamında İndirim/Arttırım için kullanılan
AllowanceCharge kısmına da yazılabilir
22- Eşyanın bulunduğu kabın adedi zorunlu ve karşılaştıracak
alan mıdır? Birkaç farklı ürün kalemi örneğin tek pakette gönderilecekse bu
alan nasıl doldurulmalı?
Bu alan her ne kadar GTB mevzuatı açısından zorunlu olsa da
sahada uygulanmadığı görülmüştür. Bu nedenle yayınlanan yeni shematrona göre
teknik olarak doldurulması zorunlu bir alan değildir.
23- İhracatta e-Faturadaki ticari eşyanın tanımı ile
beyannamedeki eşyanın ticari tanımı da birbiri ile karşılaştırılacak mı?
Özellikle DİİB işlemlerinde bu konu çok önemlidir.
İhracat faturasına yazılan bilgilerle GÇB üzerinde yer alan
bilgiler birbiriyle uyumlu olmalıdır.
24- Pilot olarak uygulanan yeni uygulama ile gümrüklerde tescil
memuru incelemesi kaldırıldı, doğrudan muayene memuru beyannameyi kontrol
etmektedir. Bu durumda e-Fatura düzeltmeleri nasıl yapılacak?
İhracat e-faturada yetki kime verilirse kontrol ve kabul/red
yanıtı söz konusu yetkili tarafından verilir. Bununla birlikte ihracat
faturasını düzenleyip gönderen ihracatçı da tescile kadar red mekanizmasını
kendisi de tetikleyebilecektir. Tescil aşamasından sonra ret yetkisi sadece GTP
personeline bırakılmıştır.
25- E-Fatura sisteminde 23 haneli bir sayıdan bahsediliyor ancak
bunun farklı bir platformdan alınması gerektiği belirtilmiş, bu konu ile ilgili
ayrıntı ne zaman bildirilecek hangi platform üzerinden firmalar bu 23 haneli
sayıya ulaşabilecek?
Gümrük Ticaret Bakanlığının sunduğu portal üzerinden bu
sayıya ulaşılabilecektir. Bunun için Bilge sistemine girişte kullanılan
kullanıcı adı ve parola bilgileri kullanılacak olup, söz konusu numara ayrıca
sistem yanıtı içinde de ihracat faturası düzenleyen mükellefe bildirilmektedir.
26- Zorunlu alanlar ile ilgili son yayınlanan kılavuzda bulunan
İngilizce listelerin Türkçelerine ulaşmak mümkün mü?
Söz konusu alanların kullanımı e-Fatura kılavuzlarında
açıklanmış olup, alanların açıklamaları mükelleflerden ziyade yazılım
geliştiricileri için önemli olup, onlar da bu bilgiye haizdir.
27- Zorunlu alanda bulunan “teslim şekli” yayımlanan tebliğde
eski versiyonu olarak bulunuyor. Güncel INCOTERM 2010 listesi kullanılmamış.
Örneğin, DAP~DDU olarak geçiyor. Düzeltilecek mi?
Listemizde hem DAP hem DDU bulunmaktadır
28- Yurt dışına kargo şirketleri aracılığı ile mal
göndermekteyiz. Bunlara ilişkin faturalar e-Fatura olmalı mı?
Mikro İhracat diye adlandırılan bu yöntemde GÇB yerine kargo
firmalarında ETGB kullanılmakta olup, mevcut süreçte e-Faturanın konusuna
girmemektedir. Bu nedenle bu kapsamda gerçekleştirilen ihracat işlemleri için
matbu (Kağıt/e-arşiv) fatura düzenlenmeye devam edilecektir.
29- Faturaların Türkçe/İngilizce iki dilde olması şekilsel
olarak kabul edilebilir mi? Sadece İngilizce olduğu durumlarda GİB ve GTB
gerekli kontrol ve onayı yapabilecek mi?
İhracat faturaları ile sınırlı kalmak kaydı ile faturaların
İngilizce veya farklı bir dilde düzenlenmesi mümkündür. İstenmesi halinde
e-Faturalarda yabancı dil ve Türkçe bir arada da kullanılabilmektedir. Ancak
eşyanın tanımı ile ilgili bir karşılaştırma söz konusu olmayacaktır.
30- İhracat e-Fatura sürecinde, konsinye süreci nasıl olacak?
Mevcutta “0” bedelli bir fatura ile GÇB düzenlenir. Yurtdışındaki depoya mal sevk
edilir sonra parçalı satışlarda gerçek fatura kesilir, GÇB düzenlenmez. Bu
noktada hangi fatura ihracat faturası olacak? Sıfır “0” bedelli fatura mı,
gerçek fatura mı?
Konsinye ihracat türü işleyişi açısından farklı özellikler
göstermektedir. Bu nedenle konsinye ihracat yapan e-fatura kullanıcıları,
e-arşiv kullanıcısı ise e-arşiv fatura olarak değilse kağıt fatura olarak belge
düzenlemeye devam edecektir. Konsinye ihracat işlemi için, fatura düzeni
açısından öteden beri kullanılan usul ve esaslara göre işlem yapılacaktır.
31- GTIB numarası kaç karakter olacak ve kontrolü hangi seviyede
olacaktır?
GTİP NO zorunlu alandır ve noktasız 12 haneli olacak şekilde
girilecektir.
32- Tax-Free faturalar Gümrüğe uğradıktan sonra Tax-Free
özelliği kazanmakta ve aracı şirketlere iletilmektedir. Bu faturalar üzerinde
pasaport/kimlik numarası gibi kişisel veriler mevcuttur. Gümrük işlemleri
Kılavuzunun İlk yayınlanan taslağında yer alan “satış mağazası ve aracı şirket
arasında bir entegrasyon olmalı” ibaresi sebebi ile bazı aracı şirketler fatura
daha GİB ya da GTB’ye ulaşmadan bu faturaları mükellef şirketlerinden
istemektedirler. Bu durum kişisel verilerin korunması kanunu ile çelişmektedir.
GİB’in böyle bir entegrasyonu zorunlu tutması söz konusu mudur? Bunun önüne geçilmesi
için yapılacak / alınacak önlemler var mıdır?
26/12/2016 tarihinde yayınlana e-fatura Uygulaması Gümrük
İşlemleri Kılavuzunda;
“Fatura düzenleyen(mağaza) ile aracı kurumlar arasında
iptal/iade edilen ürünlere ait faturaların yetki verilmiş aracı kurumlar
tarafından iadesinin yapılmasını engellemek ve haksız yere kdv iadesi
yapılmasının önüne geçilmesini sağlamak bakımından; çevrimiçi ve gerçek zamanlı
bir bağlantı bulunmalıdır. Bağlantı metodunun ve yönteminin seçimi aracı kurum
ile mağaza arasında serbestçe belirlenebilecektir. “ açıklamalarına yer
verilmiş olup entegrasyon ifadesi kılavuzdan çıkarılmış, 14/6/2017 tarihlinde
yayınlanan söz konusu kılavuzun yeni versiyonunda(1.5) ise ;
“Fatura düzenleyen(mağaza), “Satış iptal / İade” edilen
ürünlere ilişkin faturaların, GTB sistemlerinde onaylanmasının ve gerek aracı
kurumlar gerekse vergi idaresi tarafından haksız yere KDV iadesinin
yapılmasının önüne geçilmesi bakımından “Satış İptali / İade” durumunu
Başkanlık sistemleri üzerinden GTB’ ye bildirmek zorunda olup, ayrıca isterse
aracı kuruma da bildirebilir. GTB’ ye yapılacak bildirim, Başkanlık tarafından
mükelleflerin erişimine sunulan
https://portal.efatura.gov.tr/efaturabasvuru/wsctgirisSSL.jsp adresinde yer
alan “Yolcu Beraberi Eşya (Tax-Free) Faturası Satış İptal/İade Bildirim
Portalı”ndan yapılacak olup, ayrıca Başkanlık tarafından gerekli teknik
geliştirmelerin sağlanmasını müteakip kurulacak bir web servis aracılığıyla da
yapılabilecektir.
Aracı kuruma isteğe bağlı olarak yapılacak “Satış iptali /
İade” bildirimlerinde, 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu
hükümlerine riayet edilmesi şartıyla bildirim yöntemi, aracı kurum ile mağaza
arasında mail, sms, entegre elektronik kayıt sistemleri, web servis vb.
yöntemlerle serbestçe belirlenebilecek olup ayrıca Başkanlıkla web servis
entegrasyonu kurabilen mükelleflerce söz konusu bildirimler web servis
entegrasyonu yoluyla da yapılabilecektir.
Diğer taraftan yukarıda bahsi geçen portal ve web servis
uygulamaları yalnızca satış işleminin iptal / ürünlerin iade edilmiş olduğu
durumunu bildirmek için kurulmuş olup, düzenlenen e-Faturanın iptali veya
iadesi anlamına gelmemektedir. Bu açıdan satıcının bu işlemler için Vergi Usul
Kanununda bahsi geçen diğer tevsik edici belgeleri (iade faturası veya gider
pusulası) kullanma ve bu belgeler ile tevsik etme yükümlülüğü devam etmektedir.
” açıklamalarıyla tam bir açıklık getirilmiştir
33- Bazı ihracat faturalarında örneğin 100 adetlik mal için 1
kalemlik fatura oluşturulmaktadır. Ancak beyanname tarafında gerek menşei
(ithal ise) gerek parti farklılığından dolayı bu 100 adetlik mal beyannamede 3
kalem olarak belirtilebiliyor. Böyle bir duruma beyannamede 3 kalem olarak
göründüğü için faturada da 3 kalem olarak belirtilmesi gerekir mi?
GÇB ile fatura birbirini doğrulamalıdır. Faturanın bir
satırında ne görünüyorsa GÇB’de de aynı şekilde görünmelidir. Sistem
e-Faturaları satır bazında kontrol etmektedir.
34- GÇB ile uyumlu olması açısından fatura üzerinde yazılan GTİP
12 haneli olarak mı deklare edilmelidir?
Eğer ilk defa veya arızi ihracat yapılmıyor ise ürün GTİP
numarası biliniyor olmalıdır. Ancak arızi veya ilk defa ihracat yapılıyor ise
ve bu konuda müşavir kullanılmıyor ise gümrük idaresinden yardım talep edilerek
aşılabilir. İhracatta GTİP önem arz etmektedir. Tam ve eksiksiz (noktasız 12
karakter) yazılması gerekir ve yanlış yazılır ise usulsüzlük cezası da
alınabilir.
35- Serbest bölgelerdeki firmalarının yurt dışına ihracatları
(Türkiye Dışı) e-Fatura kapsamına girecek mi?
Serbest bölgedeki aracı da e-Faturaya kayıtlı ise hali
hazırda e-Fatura düzenlenmesi gerekir. Serbest bölgeye yapılacak ihracatlar da
(Gümrük Çıkış Beyannamesine konu olmuş) e-Fatura ihracat beyannamesi ile
beraber düzenlenerek ibraz edilecek. Ama serbest bölgeden çıkış yapacak eşya
için e-Fatura söz konusu değil. Çünkü serbest bölgede ihracat beyannamesi söz
konusu değil. Serbest bölgede düzenlenen beyanname transit beyannamesidir.
36- e-Fatura (İhracat Faturası) gümrüklerde uygulanmaya
başlanınca Gümrük müşavirlerine bu yetki verilecek mi?
e-Fatura uygulaması ile gerekli mobilite sağlanabilir ve
yazılımsal olarak müşavirlere mobil araçlar da dahil olmak üzere e-Fatura
düzenletilebilir. Bunun için portal yöntemi dışında bir yöntem kullanılması
gerekmekte olup, gerekli destek yazılım firmalarınca sunulmaktadır.
37- Faturalar elektronik sistem üzerinde Gümrük onayına
gönderileceğinden bu sistem kapalı olduğu durumda acil çıkış yapılması için
hangi önlem alınmalı?
Bu durum için kağıt fatura ile işlem yapılması GİB açısından
mümkündür. Gümrük açısından ise GTB ‘nin gümrükteki tüm işleyişi duracağından
ve faturanın olup olmaması durumu değiştirmeyeceğinden Gümrük açısından sorun
olmayacaktır. Ancak mükellefler bu yönteme yalnızca istisnai durumlarda
başvurmalı ve istendiğinde zaruret halini tevsik edebilmelidir. Aksi takdirde
213 Sayılı VUK hükümlerine göre cezai yaptırımlarla karşılaşılabilinecektir.
38- Gümrük idareleri kendilerine onay için gönderilen faturaları
ne kadar sürede onaylanacak, gecikmeler yaşanabilir mi?
İhracat işlemleri kapsamında GİB’e gönderilen e-Faturalar
anında GTB sistemlerine iletilecek olup, saniyeler içinde referans numarasını
da içeren sistem yanıtı mükellefe e-Fatura sistemi üzerinden iletilecektir. GÇB
tescil işlemi tamamlandıktan ve ihraç edilen malların yurtdışı çıkış işlemleri
tamamlandıktan sonra mükellefler GTB Portalı üzerinden manuel olarak kabul
yanıtını (içerisinde GÇB bilgisi ve intaç tarihini de barındırır)
tetikleyeceklerdir. Sistemin otomatik olarak işlemesi için GTB tarafında
çalışmalar yapılmaktadır.
39- Geçmiş ayda işlemi tamamlanmış GÇB’nin intaç tarihi sistemde
(VEDOP), işlemi tamamlanmamış görünüyor ve intaç tarihi hala yok, bu durumda ne
yapılması gerekir?
Arızi işlemler, muayene işlemleri, idari araştırmaya konu
olmuş bir işlem diğer beyannamelerden ayrı tutulup, onun kapanma işlemi
yapılmayacağı için intaç tarihi olmayacak. İntaç tarihi olmayacağı için
e-Faturayla ilişkilendirip bilginin dönmesi ne VEDOP’a ne de faturayı
düzenleyene söz konusu olmayacaktır.
40- e-Faturada GTB tarafından faturaların reddedilmesi hangi
maddelere göre ayarlandı, her yanlışlıkta direk ret yanıtı mı gidiyor, yoksa
sistem önden uyarıyor mu?
GÇB’nin hazırlanması aşamasında fatura ile GÇB arasında bir
uyumsuzluk olması halinde sistem GÇB’nin tesciline izin vermeyecektir. Ayrıca
GTB kendi tarafları için gerekli kontrolleri yaptıktan sonra malın çıkışını
uygun görmezse de red yanıtı gönderecektir.
41-E-Fatura kesilirken VKN girme zorunluluğu var fakat yurtdışı
alıcılarının VKN’si olmadığından bu işlem nasıl yapılacaktır?
AccountingCustomer Party alanına, Gümrük ve Ticaret
Bakanlığının bilgileri yazılmalı , BuyerCustomerParty alanına ise malı alan
firmanın bilgileri yazılmalıdır. Konu ayrıntılı olarak e-fatura Uygulaması
Gümrük İşlemleri Kılavuzunda anlatılmıştır. Alıcı vkn bilgisi bilinmiyorsa 10
haneli 2222222222 numarası yazılarak işlem yapılmalıdır.
42- E-Fatura kesen ihracatçı firma Gümrük İdaresine e-Faturaları
matbu olarak ibraz etmek mecburiyetinde midir?
Hayır, zaten faturanın kendisi Gümrük Ticaret Bakanlığının
elinde olacağından ayrıca çıktı alınmasına gerek yoktur.
43- İnşaat üretimi sektöründe yükleme bitmeden tonajlar beli
olmadığından yükleme tamamlandığında tonaj farkları için yeni e-Fatura
düzenlenmesi gerekecektir. Bu durumda GÇB tarihi ile uyumlu olabilmesi için
e-Fatura tarihi geriye dönük olabilecek mi? E-Faturaya istediğimiz tarihi
verebilir miyiz?
e-Fatura sistemi içinde geriye dönük fatura düzenlenmesi
önünde teknik bir engel yoktur. Ancak kesilen faturanın üzerinde yazan tarihin
çok önemi yoktur, e-Fatura görüntüleyicisi dahi e-Faturanın ne zaman
oluşturulduğu, imzalandığı, gönderildiği, alıcısına teslim edildiği gibi
bilgileri sunabiliyor. Bu nedenle mümkün mertebe faturaları süresinde
düzenlemeye dikkat edilmelidir. Bununla birlikte GÇB’nin tesciline kadar
mükellefler GÇB’ye yeni faturalar ekleyebileceklerdir.
44- Geriye dönük e-Fatura kesilemediği takdirde gemi yüklemesi
akşam saatlerinde ya da hafta sonu biterse ilk iş günü yeni bir e-Fatura
düzenlenebilecektir. Bu durumda gemi beklemede kalır. Demoraj ve benzeri
masraflar oluşur.
Bu tür durumlarda sorun yaşamamak adına müşavirlerin de
kullanabileceği mobil e-Fatura çözümlerinin tercih edilmesi sorunların önüne
geçeceğinden portal yöntemi dışındaki yöntemlerin tercih edilmesi gerekmektedir.
Gerek GİB gerek GTB sistemleri 7/24 çalışmaktadır.
45- İhracat faturalarındaki zorunlu alanları her mükellef
sağlamıyor, örneğin otomobil ihracatında paket yok. Bu alanlardaki zorunluluk
kalkacak mı? Ne düşünülüyor?
Yeni yayınlanan şematronda böyle bir zorunluluk yoktur.
46- Mevcut e-Fatura entegrasyonu olan bir mükellef sadece
Tax-Free faturalar için özel entegratör kullanıp diğer faturalar için
entegrasyon kullanabilir mi?
Hayır, e-Fatura uygulaması bir bütündür ve yalnızca bir
yöntem ile uygulamadan yararlanılabilmektedir.
47- İhracat faturaları kim tarafından nasıl reddedilecek, tek
pencere sisteminden mi?
Tescil öncesinde mükellef tarafından red mekanizması
tetiklenebilir, tescil sonrasında ise Gümrük Ticaret Bakanlığı tarafından
reddedilecek. Tescil öncesi ret mekanizmasında, 23 haneli referans numarasını
iki kaynaktan temin edebileceksiniz. Size gelen sistem yanıtı içeriğinden ya da
Gümrük Ticaret Bakanlığının sunduğu portal üzerinden fatura numaraları veya
tarih aralığından faturalarınızı ve referans numaralarınızı
sorgulayabileceğiniz gibi reddedebileceksiniz.
48- İhracat işlemlerinde de e-İrsaliye kullanılacak mı?
Hayır, henüz değil. İleride değerlendirilecek.
49- E-Fatura uygulamasında ihracat faturaları için 01.01.2017
tarihinden itibaren merkez olarak geçiş yapıp şube için ise 01.07.2017
tarihinden geçiş yapabilir miyiz?
Evet, yapılabilir. Gümrük çıkış beyannamesin ekine aynı anda
bir e-Fatura bir kağıt fatura koyabilirsiniz. 01.07.2017’ye kadar bir engel
yoktur. E-Faturalar için belge kodu 0886, matbu faturalar için 0100 eşleşerek
GÇB’ye belge eklemesi yapılacaktır.
50- İhracat için e-Fatura kesildikten sonra vergi iadesi vade
kapanışına istinaden geldiği için oradaki entegrasyon nasıl olacak? Kabul
geldiğinde fatura tarihi vade tarihi mi olacak?
Kabul yanıtı fiili ihracat (intaç) gerçekleştiğinde
dönecektir. Kabul yanıtının içinde fili ihracat tarihi bilgisi yer alacaktır.
51- İhracat faturalarının içerik bilgileri sistemden toplu rapor
olarak alınabilecek mi? KDV iade listelerini oluştururken bu raporlardan
faydalanmak mümkün olabilir mi?
Şu an için bu durum gündemde değildir. Ancak ilerleyen
süreçte sistemlerin entegre edilmesi planlanmaktadır.
52- Yurt dışına fason işçilik yapıyoruz. Maliye nezdinde hizmet
ihracı sayılıyor. Bu tür hizmet ihracı e-Fatura olacak mı? Mal ihracatı
kavramına dahil mi?
Gümrük Beyannamesine konu edilecek mal ihracı faturaları
e-Fatura sistemine kayıtlı ihracatçılar tarafından kullanılacaktır. Faturada
mal bedeli var ise bu kapsama girer ancak sadece hizmet bedelli bir fatura
düzenleniyor ise ve ayrı bir fatura ile gönderme imkanınız var ise e-Fatura
zorunluluğu olmadan da gönderebilirsiniz
53- İhracat faturalarında GTİP numaralarının da yazılması
zorunlu mu?
Evet, zorunludur. Gerek e-Faturada gerek GÇB’de olmazsa
olmaz bilgi kabul edilmektedir.
54- Sistemin içerisinde bazı ihracatlarımızı elektronik fatura
yapabilir miyiz? Mevcut sistemimizi devam ettirerek bir kısım ihracatımızı 30
Haziran 2017 tarihine kadar sistemimizi kurabilmek için e-Fatura yapabilir
miyiz?
Evet, 01.07.2017 tarihine kadar bir kısım ihracatlarınızı
e-Fatura olarak başlayabilir, bir kısım faturalarınızı ise işlemin zorluğu,
gümrük müşavirini yetkilendiremediğiniz durum gibi pek çok sebeple kağıt fatura
yapabilirsiniz. 01.07.2017 tarihi itibari ile gümrük beyannameli mal ihracı
faturalarının tamamını e-Fatura olarak düzenlemek zorundasınız.
55- E-Fatura sadece kayıtlı kullanıcılar arasında veri akışını
sağlamaktaydı yalnız ihracatta müşterilerimizin böyle bir durumu söz konusu
değil, nasıl açıklayacağız?
Gümrük ve Ticaret Bakanlığı sanal olarak yurt dışındaki
müşterinin ikinci alıcısı gibi tanımlanmıştır. Yurtdışındaki müşterinin yanında
Gümrük Ticaret bakanlığı alıcı olarak tanımlandığı için Gümrük Ticaret
Bakanlığı kayıtlı kullanıcı pozisyonuna düşüyor. Bu kapsamda düzenlenen
e-Faturalar Yurtdışındaki müşteriye harici yollardan ulaştırılacaktır.
56- Fatura kesim işlemini gümrük müşavirlikleri mi
gerçekleştirmeli yoksa üretici firmaların kendisi mi?
Kağıt faturada hali hazırda yapmakta olduğunuz bütün
işlemleri e-Faturada da yapabilirsiniz. Tamamen hukuki sözleşmeler ve
yetkilendirme seviyesi ile alakalı olan bir işlem, nasıl ki muhasebe ve mali
müşavirlik hizmetinde bir fatura kesiminde, defterin tutulmasında Serbest veya
Yeminli mali müşavirden hizmet koşullarınızı belirleyerek hizmet alıyorsanız
gümrük müşavirinden de özel hukuk sözleşmeleri ile ve sınırlı sizin
belirleyeceğiniz ihracat faturaları olmak üzere faydalandırabilirsiniz. Özel
entegratörlerin sunduğu hizmetlerde firma olarak çok sayıda gümrük müşaviri ile
de çalışabilirsiniz. Gümrük müşavirinin yetki alanı olarak belirlediğiniz
faturaları sadece o gümrük müşavirine e-Fatura düzenleme ve kontrol etme
yetkisi de tanımlayabilirsiniz.
57- Tescil alınana kadar yapılacak e-Fatura iptallerinin
kontrolü kim tarafından nasıl yapılacak? Fatura iptali esnasında gümrük
müşavirlikleri firması ile iletişim nasıl sağlanacak?
Tescile kadar reddi mükellef tetikleyebilir. Bunun için tek
pencere sistemine erişim şifresinin olması yeterlidir. Ancak saha
uygulamalarında bu şifrelerin müşavirlerde olduğundan bahisle bu işlemin
müşavirce yapılması gerekecektir.
58- Tax–Free faturalarının e-fatura olarak düzenlenmesi
zorunluluğu yolcu beraberi eşya ihracı kapsamında iade yöntemlerinin tümünü mü
kapsamaktadır?
Hayır. Yolcu beraberi eşya ihracı faturası düzenleyen
satıcıların, verginin alıcıya iade edilmesi usullerinden sadece, “Yetki
belgesine Sahip Aracılar Tarafından İade” usulü ile gerçekleştirilmesi
durumunda, söz konusu faturaları e-Fatura olarak düzenlemesi zorunluluğu
1/7/2017 tarihinden itibaren başlayacaktır. Bu konuyla ilgili efatura.gov.tr
adresinde 29.06.2017 tarihli duyuru yayınlanmıştır.
59- GTB Portalına giriş için kullanıcı adı ve şifresini nasıl
alabiliriz?
GTB sistemine Giriş yapılabilmesi için mükelleflerin ilgili
Gümrük Müdürlükleri’nden Bilge Programı üzerinde bulunan aşağıdaki yetkilerden
uygun olanı almaları gerekmektedir.
ft-Firma Temsilcisi
fs-Firma Sahibi
mf-Firma Müşaviri
yf-Firma Müşavir Yardımcısı
gm-Gümrük Müşaviri
yg-Gümrük Müşavir Yardımcısı
rk-Resmi Kuruluş
sh-Şahsi Detaylı Beyan
GTB e-fatura portalında yalnızca belge numarası görüntülemek
isteyen mükelleflerin ise “IF-İthalatçı/İhracatçı Firma” yetkisi almaları
yeterli bulunmaktadır.
60- GTB’ den gelen uygulama yanıtında elektronik imza
bulunmamaktadır. Uygulama yanıtını geçerli kabul edecek miyiz?
Entegratör veya özel entegratör iseniz 8 gün ve imza
kontrolünü GTB’ den gelen uygulama yanıtları için kaldırmanız gerekmektedir. (
Bu kontrol sadece GTB den gelen uygulama yanıtları için kaldırılmalıdır. Diğer
uygulama yanıtlarında kurallar geçerli olarak işletilmeye devam edecektir.)
61- Navlun, sigorta vb. hizmet kalemleri için GTİP numarası
bulunmamaktadır. Bunları ihracat faturası üzerinde nasıl göstermemiz gerekir?
İhracat faturasında bu şekilde yer alması gereken sigorta,
navlun, komisyon vb. tutarları ayrı bir satır olarak girmeden, satırlara,
kalemlere dağıtarak yapabilirsiniz. Yani bir satırda belirttiğiniz mala ait
maliyet ve ona ilişkin sigorta bedelini aynı satıra yedirerek yazabilirsiniz.
Ancak faturanın açıklama kısmına ne kadarının maliyet ne kadarının sigorta,
navlun vb. olduğunu ayrı ayrı göstermeniz gerekmektedir. Bu alanları ayrı bir
satır olarak yazmanıza gerek bulunmamaktadır. Bu belirtilenin dışında faturanın
iskonto tutarı alanında arttırım veya indirim alanları seçilerek de işlem
yapılabilir. Yani UBL TR 2.1 Ortak Elemanlar Kılavuzunda 16. sayfada iskonto ve
arttırım ile ilgili açıklamalar bulunmaktadır. Bu açıklamalara göre arttırım
kısmı seçilip belirttiğiniz işlemi yapabilirsiniz. Bu arada da açıklama alanına
gerekli açıklamayı yapabilirsiniz.